नवलपुर । दूध, मासु र अण्डामा नवलपरासी ( बर्दघाट सुस्तापूर्व ) नवलपुर आत्मनिर्भर बनेको छ । दूध, मासु र अण्डा जिल्लामा आवश्यकताका आधारमा बढी उपलब्ध भएको र तीन वटै उत्पादन जिल्ला बाहिर निर्यात हुने गरेको भेटरिनरी अस्पताल तथा पशु सेवा विज्ञ केन्द्र नवलपुरमा प्रमुख डा. ऋषभ गुरागाईँले बताउनुभयो ।
दूध प्रतिवर्ष प्रतिव्यक्ति ९१ लिटर आवश्यकता हुनेमा नवलपुरमा २ सय ८१ लिटर उपलब्ध रहेको कार्यालय प्रमुख गुरागाईँले जानकारी दिनुभयो । जिल्लामा प्रतिवर्ष प्रतिव्यक्तिको आधारमा १ सय ९० लिटर बढि दुध उत्पादन हुने गरेको छ । गत वर्षको तथ्याङ्क अनुसार नवलपुरमा १ लाख ७ हजार १९० मेट्रिकटन दूध उत्पादन भएको थियो । जिल्लाको आवश्यकता भने जम्मा ३४ हजार ६८० मेट्रिकटन रहेको छ । जिल्लामा खपत भएर बाँकी रहेको दूध जिल्ला बाहिर निर्यात हुने गरेको छ । कार्यालयले दूधमा उत्पादनमा आधारित अनुदान समेत उपलब्ध गराउँदै आएको कार्यालय प्रमुख गुरागाईँले बताउनुभयो । प्रति लिटर दूधमा यहाँ सहकारी मार्फत सञ्चालित दुग्ध संकलन केन्द्रबाट सो अनुदान दिने गरेको उहाँले बताउनुभयो । ‘दूधको उत्पादनलाई प्रोत्साहन गर्न उत्पादनमा आधारित अनुदान समेत प्रदान गर्दै आएका छौँ, यसबाट पनि किसान लाभान्वित भएका छन्’ कार्यालय प्रमुख गुरागाईँले भन्नुभयो – तर बजेट पर्याप्त नहुँदा सहकारीलाई निश्चित रकम प्रदान गर्ने गरिएको छ ।
यसै गरि मासुमा पनि नवलपुर आत्मर्निभर भएको छ । नवलपुरमा गत आर्थिक वर्षको तथ्याङ्क अनुसार १२ हजार ४ सय ९० मेट्रिक टन मासु उत्पादन भएको छ । यो जिल्लामा आवश्यकता भन्दा ७ हजार एक सय ५५ मेट्रिक टनले बढि हो । प्रतिवर्ष प्रतिव्यक्ति १४ केजी मासु आवश्यकता रहेको र नवलपुरमा ३२ दशमलब ७ केजी उपलब्धता रहेको कार्यालय प्रमुख गुरागाईँले बताउनुभयो ।
जिल्लाको जनसंख्या र प्रतिव्यक्ति आवश्यकताको तुलनमा अण्डा उत्पादन समेत धेरै हुने गरेको छ । प्रतिव्यक्ति प्रतिवर्ष ४८ वटा अण्डा आवश्यकता रहेकोमा नवलपुरमा प्रतिव्यक्ति प्रतिवर्ष ९० वटाका दरले अण्डाको उपलब्धता रहेको कार्यालय प्रमुख गुरागाईँले बताउनुभयो । प्रतिव्यक्ति आवश्यकताका आधारमा जिल्लामा अण्डाको उत्पादन धेरै रहेको र बढि भएको उत्पादन जिल्ला बाहिर निर्यात हुने गरको उहाँले बताउनुभयो ।
दूध ,मासु र अण्डा आवश्यकता र उपलब्धताका आधारमा आवश्यक भन्दा धेरै उत्पादन भएको कार्यालय प्रमुख गुरागाईँले बताउनुभयो । माछाको उपलब्धता समेत जिल्लामा राम्रो रहेको उहाँले बताउनुभयो । ‘जिल्लामा माछाको उत्पादन पनि राम्रो छ , आवश्यकता प्रतिव्यक्ति कति भनेर पहिचान गरिएको छैन्, यसले गर्दा आत्मनिर्भर नै भन्न सकेनौ’ कार्यालय प्रमुख गुरागाईँले भन्नुभयो –तर माछा समेत जिल्ला बाहिर निर्यात हुने गरेको छ । गत आर्थिक वर्षको तथ्याङ्कक अनुसार नवलपुरमा ९ सय ३३ मेट्रिकटन माछा उत्पादन भएको थियो । नवलपुरमा पोखरीको संख्या एक हजार ५ सय १७ वटा रहेको कार्यालयले जनाएको छ । यस बाहेक माछा उत्पादन हुने खोला , नदि जस्ता प्राकृतिक जलाशयको क्षेत्रफल २ हजार ८ सय ४५ रोपनी रहेको छ ।
सरकारले पशुपन्छी पालन, माछा पालनमा विभिन्न अनुदान दिने गर्दा नवलपुरमा यस तर्फ कृषकको आकर्षण समेत बढ्दै गएको छ । पहाडी क्षेत्रमा बाख्रा , तल्लो क्षेत्रमा पशुपालन र माछापालन गर्ने किसानको संख्या उल्लेख्य रहेको छ । यसकारण पनि उत्पादन बढेर आत्मनिर्भर बनेको कार्यालय प्रमुख गुरागाईँले बताउनुभयो । ‘पशुपन्छी पालनमा हामिले सहयोग गरिरहेका छौ, स्थानीय तहले समेत उत्पादन बढाउन केन्द्रित गरि काम गरिरहेका छन् , विभिन्न प्रकारका प्राविधिक सहयोग देखि उत्पादनमा आधारित अनुदानका कार्यक्रम छन्’ गुरागाईँले भन्नुभयो –यस कारण पशुपन्छी जन्य उत्पादनमा आत्मनिर्भर बनेका छौ ।
जिल्लामा उत्पादन भएका पशुपन्छी जन्य उत्पादनको बजारीकरणमा खासै समस्या नरहेको उहाँले बताउनुभयो । जिल्ला बाहिरका ठूला शहर तथा सम्बन्धीत उद्योगहरुले पशुपन्छी जन्य वस्तु खपत गर्दै आएको कार्यालय प्रमुख गुरागाईँले बताउनुभयो ।
