कावासोती । पूर्वी नवलपरासी जिल्ला थारु समुदायको बाहुल्यता रहेको जिल्ला हो । थारु समुदायको आफ्नै मौलिक कला संस्कृति छन् । ती कला संस्कृतिको जगेर्ना गर्नका लागि यहाँका थारु समुदायका अगुवाहरुले पहल गर्दै आएका छन् । तर , पनि थारु समुदायको पुरानो नाच मेडरी नाच लोप हुँदै गएको छ । थारु समुदायका अन्य नाचहरु युवा पुस्ताले जगेर्ना गर्दै आएको भए, पनि मेडरी नाचप्रति युवा पुस्ताले चासो नदिएको थारु अगुवाहरु बताउछन् ।
दैवीशक्तिमा आधारित मेडरी नाच विशेष गरी दसैँ, तिहार लगायतका पर्वमा नचाइने गरिन्छ । भने , अन्य शुभ कार्यहरुमा पनि यो नाच नाच्ने गरिन्छ । पितृ आँैशीमा पितृ बिसर्जन गरेपछि सुरु हुने यो नाच प्रत्येक वर्ष हरिबोधनी एकादशी सम्म नचाइने गरिन्थ्यो । तर, आजभोलिका पछिल्ला पुस्ताले चासो नदेखाउँदा मेडरी नाच लोप हुने अवस्थामा पुगेको थारु अगुवाहरुको ठम्याइ छ । थारुको जातीय पहिचान स्थापित गर्नमा यो नाचको निकै महत्व छ । तर, अहिलेका नयाँ पिढीले मेडरी नाचको महत्व बिर्सिदै गएको थारु अगुवा पुष्परत्न महतोले बताउनुभयो ।
मेडरी नाच कृष्णलिलामा आधारित भवरा नाच, महाभारतमा आधारित महाभार नाच र रामलिलामा आधारित सीताहरण नाच गरी तीन प्रकारको हुन्छ । यस नाचमा कम्तीमा १०० र बढीमा १५० जना नचनियाहरु गोलाकार रुपमा नाच्ने गर्दछन । मेडरी नाच्दा मादल, झ्याली, तरवार र लट्ठीको प्रयोग गरिन्छ । नाचमा विशेषत पुरुषहरु सहभागी हुने गर्दछ । नाच सञ्चालन गर्नको निमित्त जनशक्ति धेरै र खर्चिलो हुने हुँदा सञ्चालन गर्न गाह्रो हुने गरेको महतोले बताउनुहुन्छ । थारु समुदायको लाठी नाच झाम्टा नाच प्रति युवा पुस्ताको आकर्षण देखिएपनि मेडरी नाचप्रति चासो नदिदा लोप हुने अवस्थामा पुगेको उहाँको बुझाई छ । पछिल्लो समय जिल्लामा कुनै विषेश अवसरमा पाकापुस्ताले मेडरी नाच प्रस्तुत गर्ने गरेको उहाँ बताउनुहुन्छ ।
